محور دیگر در ارتقاء ساختاری عملکرد نظام ملی، مرتبط با عرصه شفافیت، نظارت و ارزیابی است. بدون مقدمه، برخی پیشنهادات اجرایی و عملیاتی که می‌تواند حرکت در این مسیر را تسهیل و تسریع سازد، ذکر گردیده است:

  • تدقیق فرایندها و سازوکارها، شرح شغل‌ها، معیارهای انتصاب، و استانداردهای لازم برای انتخاب افراد در جایگاه‌های مختلف، فرایندهای انجام کارها، ...؛
  • انجام بسیاری از فرایندها از طریق اینترنت و کمترین نیاز به حضور (بدلیل مشخص بودن فرایند، امکان انحراف در آنها حداقل خواهد بود)؛
  • انجام عملیات پرداخت‌ها میان دولت،‌ افراد و بخش خصوصی از طریق اینترنت (= فرایند و هزینه مشخص و غیرقابل تغییر)؛
  • سیاست‌مداران، مسئولین دولتی و همه آنهایی که خود را خادمان عمومی می‌نامند، بایستی مأموریت‌ها، هدایا، اتفاقات مهم در لیست برنامه‌ها، دارایی‌ها و حقوق خود را عمومی سازند (مانند تجربه کشور دانمارک[1]
  • لزوم شفافیت بسیار بیشتر مالی شرکت‌های تجاری؛
  • ارائه اطلاعات مرتبط با تغییرات افراد در مناصب بالای دولتی، ارائه رزومه و سوابق شغلی کلیه مدیران در کشور؛
  • همه تصمیمات دولتی بر روی اینترنت (مانند تجربه کشور یونان[2]
  • لزوم شفافیت در (= ارائه اطلاعات) قراردادها و مناقصه‌های دولتی؛
  • لزوم شفافیت در نحوه عملکرد بودجه‌ای سازمان‌های مختلف؛
  • استقرار تعهدات دولتی، همچون Integrity Pact[3]؛
  • لزوم شفافیت در رابطه با نحوه درآمدهای احزاب؛
  • لزوم شفافیت در رابطه با نحوه تأمین هزینه‌ها انتخاباتی؛
  • تدوین شاخص‌های مرتبط با نظارت و ارزیابی، شفافیت و مانند آنها، و قرار دادن این شاخص‌ها در استراتژی‌ها و برنامه‌های کلان ملی (به عنوان یک ضرورت و اقتضاء ساختاری)؛
  • تشویق سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی، خصوصی و افرادی که در این راستا تلاش و یا خود حرکت کرده‌اند؛
  • تشکیل و حمایت از «ناظران داوطلب عمومی» (افراد، گروه‌ها، انجمن‌ها، نهادها و حرکت‌های مردمی) (از طریق حمایت‌های مالی، تسهیلات، ترویج و قدردانی، ...)، به منظور نظارت بر عملکرد دولت، در عرصه‌هایی همچون عزل و نصب‌های دولتی، استخدام‌های دولتی، قراردادها، مناقصه‌ها و پروژه‌ها؛
لازم به ذکر است که پیشنهادات فوق، از میان تجربیات موفق بین‌المللی، ‌تنها از باب نمونه ذکر گردیده و از این باب دارای جامعیت و مانعیّت نمی‌باشد.


[1] اسناد مرتبط با این اقدام مهم دولتی، البته به زبان دانمارکی (به خوبی قابل ترجمه با ابزار Google Translate):

http://www.stm.dk/multimedia/Politisk_aftale_om__benhedsordningen.pdf

http://aabenhedsordning.dk/index.html

http://www.stm.dk/multimedia/Vejledning_om_en_ny_aabenhedsordning_om_ministres_udgifter_og_aktiviteter3.pdf

http://pav.perst.dk/%7E/media/PDF%20filer/Vejledninger/God%20adfaerd%20juni%202007.ashx

[2] http://diavgeia.gov.gr/en

[3] http://www.transparency.org/whatwedo/tools/integrity_pacts/3/