سؤالات و مسائل زیادی در کشور وجود دارد که عموم دانشگاهیان و مجموعههای علمی برای پاسخدهی و حل گره از آن مسائل مخاطب هستند. اما متأسفانه در حال حاضر، شرایط اینگونه است که به نوعی بسیاری از دانشگاهها، مخاطب بسیاری از مسائل کشور قرار میگیرند و از این منظر شبیه به وضعیتی شده است که در آن، افراد بسیاری مسئول انجام کارهای متعددی شدهاند، بدون اینکه وظایف هر یک مشخص بوده، نحوه ارزیابی و پاسخگویی آن وظایف نیز تعیین میگردد. شرایط فوق، یکی از آسیبهای مهم نحوه تعامل حکومت و نظام علمی و فکری جامعه است.
ایده اصلی این پیشنهاد، برطرف شدن این نقیصه را هدف گرفته است. پیشنهاد این است که نظام حکمرانی کشور، بجای مخاطب کردن همه مجموعههای علمی کشور برای پاسخگویی به گسترهای از مسائل و مشکلات کشور، دانشگاهها و مؤسسههای مشخصی را نسبت به مسئله یا مسائلی مشخص مسئولیت داده و در این راستا، بودجه و تسهیلات خاصی را نیز برای آن مجموعهها در نظر بگیرد. این ایده البته در کشور بیسابقه هم نیست و از میان نمونههای موفق میتوان به عهدهدار کردن دانشگاه علم و صنعت نسبت به فناوری ماهواره کشور، و یا مجموعهای در شهر شیراز نسبت به مباحث علمسنجی کشور و جهان اسلام (ISC) اشاره نمود.
همچنین باید تصریح کرد که قرار نیست انجام چنین مسئولیتهایی در انحصار آن مجموعههای خاص باقی بماند، بلکه این اقدام تنها برای آغاز جدی کار صورت میگیرد؛ چه اینکه بایستی در ضمن این کار، ضمن مشخص کردن شاخصهایی، اعلام شود که دیگر مجموعهها نیز در صورت علاقهمندی میتوانند در رابطه با انجام آن مسئولیتها مشارکت داشته باشند. بدین ترتیب میتواند موارد زیر را از جمله مهمترین فواید تحقق چنین رویکردی در رابطه با نحوه تعامل نظام حکمرانی و نظام علمی کشور دانست:
- هر کس را کاری و هر کاری را کسی: مسئولیتهای جوامع علمی کشور محدود، مشخص و دقیق میگردد و نوعی تفکیک وظایف مشخص نیز میان آنها صورت میگیرد؛
- مشخص بودن اینکه هر مجموعهای مسئول انجام چه کاری است و از چه کسی باید مطالبه و پیگیری کرد؛
- کمک به عدم تمرکز مسئولیتها و امکانات در مراکز نزدیک سازمانهای دولتی (تهران)؛
سازوکار عمومی انجام چنین رویکردی، دارای قالب کلی زیر است:
- تعیین مصادیق برنامهها و اعلام عمومی؛
- انتخاب مجموعه شایسته برای انجام مسئولیت، از طریق برگزاری برنامههای مناقصه مانند؛
- اختصاص بودجه و سایر تسهیلات در این راستا، به مجموعههای منتخب؛
- تعیین شاخصهای ارزیابی، نحوه ارزیابی، و نهادهای دولتی و غیردولتی انجام این ارزیابی؛
- تعیین شاخصهایی از سوی دولت به منظور امکان حضور سایر مجموعههای علاقهمند به مشارکت؛
گفتنی است که عموم پیشنهادهای موجود در این نوشته، امکان ارائه در قالب یک برنامه و اجرا را دارا میباشد.
یه تبلیغی بکنید بدنیست !